Ψυχική Υγεία: Ποιος Ειδικός Σου Ταιριάζει;

Ψυχική Υγεία: Ποιος Ειδικός Σου Ταιριάζει;

Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπευτής, Ψυχίατρος ή Σύμβουλος; Οι Βασικές Διαφορές

Διαφορά Ψυχολόγου με Ψυχοθεραπευτή

Ο όρος «ψυχολόγος» αναφέρεται γενικά σε επαγγελματίες που έχουν ολοκληρώσει σπουδές στην ψυχολογία και είναι εξειδικευμένοι στην κατανόηση των ψυχολογικών φαινομένων και της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Για να γίνει κάποιος ψυχολόγος στην Ελλάδα, απαιτείται η ολοκλήρωση πτυχίου στην ψυχολογία, το οποίο διαρκεί συνήθως 3 έως 5 χρόνια, ανάλογα με το πανεπιστήμιο. Στην Ελλάδα, το πτυχίο αυτό αποκτάται από Πανεπιστήμια ή Ανώτατες Σχολές Ψυχολογίας. Μετά το πτυχίο, οι ψυχολόγοι μπορούν να εξειδικευτούν περαιτέρω σε διάφορους τομείς, όπως:

1. Κλινική Ψυχολογία
2. Συμβουλευτική Ψυχολογία
3. Οργανωτική Ψυχολογία
4. Παιδοψυχολογία

Ορισμένοι ψυχολόγοι συνεχίζουν με μεταπτυχιακά προγράμματα, διδακτορικές σπουδές ή έρευνα. Μπορούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε κάποιο μεταπτυχιακό, να συνεχίσουν με άλλα 4-8 επιπλέον έτη σπουδών και να γίνουν ψυχοθεραπευτές.

Ο ψυχοθεραπευτής είναι ένας επαγγελματίας που έχει ήδη ολοκληρώσει το πτυχίο ψυχολογίας και εφαρμόζει διάφορες θεραπευτικές τεχνικές για την ψυχική υποστήριξη των ατόμων που αντιμετωπίζουν ψυχικές αλλά και καθημερινές δυσκολίες. Αν και οι ψυχοθεραπευτές συχνά είναι ψυχολόγοι, ο τίτλος του «ψυχοθεραπευτή» μπορεί να αναφέρεται και σε άλλες επαγγελματικές κατηγορίες (π.χ. κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχίατροι), που έχουν εκπαιδευτεί και ολοκληρώσει σπουδές τουλάχιστον τεσσάρων ετών και άνω ώστε να παρέχουν ψυχοθεραπεία.

Ο ψυχολόγος μπορεί να είναι ψυχοθεραπευτής στην περίπτωση που έχει εκπαιδευτεί σε κάποια ψυχοθεραπευτική προσέγγιση, όπως:

1. Συστημική προσέγγιση
2. Γνωσιακή-Συμπεριφορική προσέγγιση
3. Προσωποκεντρική
4. Ψυχοδυναμική

Συνοψίζοντας: Κάθε ψυχοθεραπευτής μπορεί να είναι ψυχολόγος, αλλά ο ψυχολόγος δεν είναι πάντα ψυχοθεραπευτής, εκτός αν έχει εκπαιδευτεί και στην ψυχοθεραπεία. Επίσης, για να ασκήσει κάποιος ψυχοθεραπεία, απαιτείται συνεχιζόμενη εκπαίδευση, προσωπική θεραπεία, εποπτεία και κλινικές πρακτικές.

Διαφορά Ψυχολόγου με Ψυχίατρο

Η κύρια διαφορά μεταξύ ψυχολόγου και ψυχιάτρου είναι η εκπαίδευση και η ικανότητα συνταγογράφησης φαρμάκων.

Ο ψυχίατρος είναι γιατρός, με ιατρική εκπαίδευση που έχει ειδικευτεί στην ψυχιατρική. Έχει τη δυνατότητα να διαγνώσει ψυχικές διαταραχές και να συνταγογραφήσει φάρμακα (όπως αντικαταθλιπτικά ή αγχολυτικά). Ο ψυχίατρος μπορεί να συνδυάσει τη φαρμακευτική αγωγή με ψυχοθεραπεία (ή να παραπέμψει σε ψυχολόγο ή ψυχοθεραπευτή).

Ο ψυχολόγος δεν είναι γιατρός και δεν μπορεί να συνταγογραφήσει φάρμακα. Είναι εξειδικευμένος στην ψυχολογική εκτίμηση και τη θεραπεία μέσω ψυχολογικών μεθόδων, όπως η ψυχοθεραπεία. Οι ψυχολόγοι συνεργάζονται συχνά με ψυχιάτρους όταν απαιτείται φαρμακευτική αγωγή για την αντιμετώπιση ψυχικών διαταραχών.

Συνοψίζοντας: Ο ψυχίατρος είναι γιατρός και έχει τη δυνατότητα να συνταγογραφήσει φάρμακα, ενώ ο ψυχολόγος δεν μπορεί να το κάνει και επικεντρώνεται στη θεραπεία μέσω ψυχολογικών μεθόδων.

Σπουδές Ψυχίατρου

Ο ψυχίατρος είναι γιατρός, που πρέπει πρώτα να ολοκληρώσει τις βασικές σπουδές ιατρικής, οι οποίες διαρκούν 6 χρόνια. Μετά το πτυχίο της ιατρικής, απαιτείται η ειδίκευση στην ψυχιατρική, η οποία συνήθως διαρκεί 4-6 χρόνια, ανάλογα με την εκάστοτε χώρα και το πρόγραμμα εκπαίδευσης.

Η ψυχιατρική ειδικότητα εστιάζει στην ανάλυση, διάγνωση και θεραπεία ψυχικών διαταραχών μέσω φαρμακευτικών αγωγών, αλλά και με ψυχοθεραπευτικές μεθόδους. Οι ψυχίατροι στην Ελλάδα πρέπει να έχουν άδεια ασκήσεως ιατρικού επαγγέλματος και να είναι εγγεγραμμένοι στον Ιατρικό Σύλλογο. Μετά από τις βασικές σπουδές των 11 κατά μέσο όρο χρόνων εκπαίδευσης, μπορούν να ειδικευτούν σε άλλα 4 έτη και να γίνουν ψυχοθεραπευτές.

Διαφορά Ψυχοθεραπευτή με Σύμβουλο

Η συμβουλευτική είναι ένας ευρύς και διεπιστημονικός κλάδος που εστιάζει στην υποστήριξη ατόμων, ομάδων και οργανισμών, με σκοπό τη βελτίωση της ζωής τους, είτε σε προσωπικό, επαγγελματικό, εκπαιδευτικό ή επιχειρηματικό επίπεδο. Οι επαγγελματίες του χώρου μπορεί να προέρχονται από διάφορους ακαδημαϊκούς κλάδους, όχι μόνο από την ψυχολογία, αλλά και από την κοινωνική εργασία, την εκπαίδευση, τη διοίκηση επιχειρήσεων, την οικονομία, τη νομική και άλλες ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες. Ο μέσος όρος εκπαίδευσης είναι 2-3 έτη.

Συνοψίζοντας: Οι σύμβουλοι εστιάζουν περισσότερο στην καθοδήγηση και υποστήριξη για καθημερινά προβλήματα και προκλήσεις. Οι συνεδρίες είναι βραχύχρονες και διαρκούν λιγότερο διάστημα σε σχέση με τη ψυχοθεραπεία, ενώ οι ψυχολόγοι και οι ψυχοθεραπευτές ενδέχεται να παρέχουν θεραπεία για βαθύτερα ψυχικά προβλήματα και διαταραχές με μακρόχρονη θεραπεία.

Η επιλογή μεταξύ συμβούλου, ψυχολόγου ή ψυχοθεραπευτή εξαρτάται από τις ανάγκες του ατόμου. Αν κάποιος χρειάζεται βραχυχρόνια καθοδήγηση και πρακτική υποστήριξη, ένας σύμβουλος μπορεί να είναι η κατάλληλη επιλογή. Αν, όμως, υπάρχει ανάγκη για βαθύτερη κατανόηση των ψυχολογικών δυσκολιών και μακροχρόνια επεξεργασία συναισθημάτων και εμπειριών, τότε η ψυχοθεραπεία από εξειδικευμένο επαγγελματία ψυχικής υγείας είναι προτιμότερη.

Εκπαίδευση & Ακαδημαϊκό Υπόβαθρο Συμβούλων με διαφορετικές διαδρομές εκπαίδευσης.

Ψυχολογική & Κοινωνική Συμβουλευτική

Ψυχολόγοι με μεταπτυχιακή εξειδίκευση στη Συμβουλευτική Ψυχολογία.

Κοινωνικοί λειτουργοί με εκπαίδευση σε ψυχοκοινωνική υποστήριξη.

Ειδικοί ψυχικής υγείας που βοηθούν σε ζητήματα όπως άγχος, κρίσεις ζωής, διαχείριση συναισθημάτων.

Εκπαιδευτική & Μαθησιακή Συμβουλευτική

Παιδαγωγοί & εκπαιδευτικοί με εξειδίκευση στην εκπαιδευτική συμβουλευτική.

Σχολικοί σύμβουλοι που βοηθούν μαθητές με θέματα μάθησης, συμπεριφοράς και καριέρας.

Ειδικοί στην ειδική αγωγή, που υποστηρίζουν άτομα με μαθησιακές δυσκολίες.

Οικονομική & Επιχειρηματική Συμβουλευτική

Οικονομολόγοι και σύμβουλοι επιχειρήσεων, οι οποίοι παρέχουν στρατηγική καθοδήγηση σε επενδύσεις, οικονομική διαχείριση και επιχειρηματικές αποφάσεις.

Σύμβουλοι καριέρας & επαγγελματικού προσανατολισμού, που καθοδηγούν άτομα στις επιλογές τους σε σχέση με την αγορά εργασίας.

HR (Διαχείριση Ανθρώπινου Δυναμικού) ειδικοί, που εστιάζουν στη διαχείριση προσωπικού και στην οργάνωση συμπεριφοράς του προσωπικού.

Νομική & Θεολογική Συμβουλευτική

Δικηγόροι με εξειδίκευση στη διαμεσολάβηση και την οικογενειακή συμβουλευτική, οι οποίοι υποστηρίζουν άτομα σε νομικές αποφάσεις (διαζύγια, διαχείριση συγκρούσεων, κληρονομικά ζητήματα).

Θεολόγοι & πνευματικοί σύμβουλοι, που προσφέρουν καθοδήγηση σε ηθικά, φιλοσοφικά ή θρησκευτικά ζητήματα.

Συνοψίζοντας: Οι σύμβουλοι εστιάζουν περισσότερο στην καθοδήγηση και υποστήριξη για καθημερινά προβλήματα και προκλήσεις. Οι συνεδρίες είναι βραχύχρονες και διαρκούν λιγότερο διάστημα σε σχέση με τη ψυχοθεραπέια, ενώ οι ψυχολόγοι και οι ψυχοθεραπευτες ενδέχεται να παρέχουν θεραπεία για βαθύτερα ψυχικά προβλήματα και διαταραχές με μακρόχρονη θεραπεία.

Επιπλέον, οι σύμβουλοι συχνά χρησιμοποιούν πρακτικές στρατηγικές και τεχνικές επίλυσης προβλημάτων, δίνοντας έμφαση στη βελτίωση δεξιοτήτων και στην προσαρμογή σε καθημερινές προκλήσεις, όπως η διαχείριση άγχους, η λήψη αποφάσεων ή οι σχέσεις στον χώρο εργασίας. Αντίθετα, οι ψυχοθεραπευτές μπορεί να εφαρμόζουν ψυχοδυναμικές, γνωσιακές-συμπεριφορικές ή ανθρωπιστικές προσεγγίσεις, εξετάζοντας τις ρίζες των προβλημάτων, όπως τραυματικές εμπειρίες, ασυνείδητες σκέψεις και βαθύτερα συναισθήματα.

Ακόμη, οι συνεδρίες συμβουλευτικής τείνουν να είναι περισσότερο δομημένες και επικεντρωμένες σε συγκεκριμένους στόχους που μπορούν να επιτευχθούν σε λίγες συνεδρίες (π.χ. 6-12 συναντήσεις), ενώ η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι μακροχρόνια, διαρκώντας μήνες ή και χρόνια, ανάλογα με την περίπτωση και το θεραπευτικό μοντέλο.

Τελικά, η επιλογή μεταξύ συμβούλου, ψυχολόγου ή ψυχοθεραπευτή εξαρτάται από τις ανάγκες του ατόμου: αν κάποιος χρειάζεται βραχυχρόνια καθοδήγηση και πρακτική υποστήριξη, ένας σύμβουλος μπορεί να είναι η κατάλληλη επιλογή. Αν, όμως, υπάρχει ανάγκη για βαθύτερη κατανόηση των ψυχολογικών δυσκολιών και μακροχρόνια επεξεργασία συναισθημάτων και εμπειριών, τότε η ψυχοθεραπεία από εξειδικευμένο επαγγελματία ψυχικής υγείας είναι προτιμότερη.